Mulisch 80

Harry Mulisch -- het zal zelfs wielergekken niet ontgaan zijn -- is op de laatste dag van de Tour de France 80 jaar geworden.

Op de altijd weer verrassende site met gedichten van Coster vond ik het volgende vers van zijn hand.

Middeleeuwse legende

de bedelmonnik slingerde zijn crucifix:

niemand ziet de avond!

de vrouwe wachtte,

de vrouwe smachtte naar roest, haar gemaal,

stinkend gerecht voor wormen in Artagnac.

de eenhoorn weende in 't geborduurde woud

als het stervende kind in het schone verhaal:

engelen zingen in de waterval

kyrie eleison, kyrie eleison.

christus lachte,

christus lag te slapen in het groene dal.

'Theodora', Händels 'Schmerzenskind'

Eén van Händels laatste werken is zijn oratorium Theodora. Het is in 1750 in Londen in première gegaan. De componist was toen, negen jaar vóór zijn dood, op het hoogtepunt van zijn kunnen.

Het libretto komt, evenals enkele vorige, uit de koker van Thomas Morell, een geestelijke met wie de componist vruchtbaar en aangenaam kon samenwerken. Het gaat over Theodora en haar geliefde Didymus, die op bevel van keizer Valens de marteldood moeten sterven, omdat zij weigeren hun christelijk geloof af te zweren.

Het werk lag Händel na aan het hart en het was dan ook een wrede teleurstelling voor hem dat het geen succes had. 'De joden komen niet kijken, omdat het over een christenvrouw gaat en de vrouwen komen niet kijken, omdat het over een deugdzame seksegenote gaat,' zei hij bitter.

Er is nog een interessante anekdote over het oratorium. Morell zei eens tot de componist: 'U houdt natuurlijk het Hallelujah uit Messiah voor uw beste koorwerk.'
'Nee,' zei Händel, 'dat is He saw the lovely youth uit Theodora. It is far beyond it.'

Goede raad van Horatius

Zoekend naar een plaatje bij mijn vorige blog, vond ik op het internet toevallig de complete tekst van Horatius' Ars poetica. (Ja, wat tref je er tegenwoordig al niet aan? Ongelooflijk!)

Hoeveel verstandige raadslagingen staan er niet in Horatius' leerdicht! Woorden die tot op de dag van vandaag behartenswaardig zijn. Omgekeerd, zo denk ik wel eens, riskeren schrijvers die zwaar zondigen tegen een gulden regel van de oude Romeinse bard, snel onleesbaar te worden.

Zo stuitte ik op het vers Scribendi recta sapere et principium et fons. Nostalgie! Jeugdsentiment! Ik zag me weer zitten, in plus-fours, bijna zestig jaar geleden, op het gymnasium, in de vijfde klas, die naar middeleeuws gebruik toepasselijk Poesis werd genoemd, toen we dit leerdicht vertaalden. Met het vers in kwestie is althans voor mij iets interessants aan de hand. De uitdrukking recta sapere komt letterlijk voor in een oud christelijk gebed, waarin de mens vraagt door het licht van de Heilige Geest 'te leren wat goed en juist' is. Maar hoewel ik geen latinist ben, ben ik zo vrij te denken dat Horatius hier iets anders bedoelt en dat je het vers dient te vertalen als: 'Het begin en de bron van het schrijven is te weten wat de goede smaak vereist.'

Inderdaad, een goede raad.

Wie was de grootste?

Menigeen zal de plank misslaan, wanneer hem of haar wordt gevraagd wie volgens Beethoven de grootste componist was. Mozart natuurlijk! De oude Bach natuurlijk! Over hem immers had Beethoven gezegd: 'Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen.'

Beethoven: 'Händel ist der unerreichte Meister aller Meister. Gehet hin und lernet, mit so einfachen Mitteln so Grosses hervorzubringen."

Toen hij op sterven lag, was juist de Chrysander-uitgave met de volledige werken van Händel verschenen. Beethoven had die op de boekenplank staan. Hij wees ernaar en zei: "Das ist die Wahrheit!

Foto: Georg Friedrich Händel, geboren in Halle op 23 februari 1685, overleden in Londen op 17 april 1759.

Het geheim van de titel onthuld

Eén van de grootste dichters in het oude Rome was Quintus Horatius Flaccus (foto).

Hij werd op 8 december 65 v.Chr. geboren in Zuid-Italië en overleed op 27 november 8 v.Chr.

Hij was vooral lyricus, maar heeft ook de Ars poetica, een leerdicht over de dichtkunst, in de vorm van een brief aan de gebroeders Piso geschreven. Een beroemd citaat daaruit luidt: 'Hij krijgt alle lof die het nuttige met het aangename (utile dulci) combineert.

Die wijze raad wil ik in mijn blog trachten op te volgen.

Joyeuse entrée

Dit is mijn binnenkomer.

Waar de titel op slaat, wat ik hier hoop te deponeren, iets over mezelf -- dat komt heel binnenkort, zodra ik van de opwinding bekomen ben.