Een ei hoort erbij

Tip voor hondenbaasjes (sommige zijn dikhuiden)

Royale beloning! Hij luistert naar de naam 'Houdini'

Pas op de hond!

Baasje: 'Fikkie doet niks, hoor!'

Pramoedya Ananta Toer, een rasverteller

Telkens wanneer mijn fysiotherapeut Bert weer wat heeft gespaard, trakteert hij zijn vrouw en zichzelf op een reis naar Indonesië. Hij is daar als het ware niet weg te slaan, ofschoon hij bij mijn weten geen enkele bloedband heeft met het land.
Ik begrijp Bert. Ik heb namelijk aardig wat romans over het oude Nederlands-Indië gelezen: van Multatuli natuurlijk (ik houd 'Max Havelaar' voor de absolute top van onze bellettrie), van Beb Vuyk, Maria Dermoût, Madelon Székely-Lulofs, Hella Haasse, Eduard du Perron, P.A. Daum, E. Breton de Nijs, H.J. Friedericy. Maar dat zijn allemaal 'totoks' (blanken) of Indo's (halfbloeden.) Zojuist heb ik voor het eerst een boek gelezen van een inlandse auteur, de Javaan Pramoedya Ananta Toer, de 'grand old man' van de Indonesische letterkunde. Ik heb het over 'Aarde der mensen', het eerste deel van een tetralogie over het koloniale bewind en de opkomst van de onafhankelijkheidsbeweging in de 'Gordel van smaragd'.
Toer werd in 1925 geboren als eersteling in een onderwijzersgezin. Tijdens de oorlog verdiende hij zijn brood als stenograaf op een Japans persbureau. In 1947, tijdens de zogenaamde eerste politionele actie, werd hij bij het uitdelen van vlugschriften door Nederlandse militairen opgepakt, waarna hij zonder vorm van proces twee jaar gevangen werd gezet. Zijn scherpe pen en inzet voor linkse idealen brachten hem in conflict met de nieuwe machtshebbers: Soeharto sloot hem, ook zonder vorm van proces, veertien jaar op, van 1965 tot 1979, op het eiland Boeroe in de Molukken. Toer mocht daar zelfs niet over schrijfmateriaal beschikken: 'Aarde der mensen' dicteerde hij in de loop van 1973 aan bezoekers, die de tekst in de vorm van kattenbelletjes de gevangenis uit smokkelden; het boek werd twee jaar later uitgetypt en verscheen in Maleisië.
Toer heeft ongeveer 40 werken op zijn naam staan. Hij is in 20 talen vertaald. Verschillende keren werd hij gedoodverfd als laureaat van de Nobelprijs, maar dat is er nooit van gekomen. Onbegrijpelijk; hij had het tien maal meer verdiend dan bijvoorbeeld de saaie Egyptenaar Naguib Mahfouz, de winnaar van 1988.
Over 'Aarde der mensen' kan ik kort zijn: het is een kostelijk werk van een rasverteller. Gelukkig heb ik al deel 2 van de tetralogie, 'Kind van alle volken'. Nu op zoek naar de delen 3 en 4: 'Het glazen huis' en 'Voetsporen'.

Gedachte voor de zondag (vv)

Gedachte voor de zondag

Code Rood!

Vergis u niet en denk niet: zoiets overkomt mij, in mijn rustig dorpje, niet. Recent Amerikaans onderzoek toont aan dat ook u het slachtoffer kunt worden. Wees dus waakzaam!

Nabrander over Benedetti

Zoals ik al schreef in mijn blogje van 2 dezer, vind je in 'Despistes y franquezas' van Mario Benedetti ook wat graffiti. ('Hij noemt ze 'graffiti zonder muren'.) Hier zijn er een paar:

- Yankee stay home.

- Nodig: advocaat om te pleiten bij het Laatste Oordeel.

- Modernisering: Sesam heeft een elektrische deuropener geïnstalleerd.

- Bestseller in de hemel: 'Who is Who in Hell'.

Seizoenen

Wateroverlast, code Oranje, harde tot zeer harde windstoten, dijken die op scherp staan… Voor je het weet, is het weer strandweer.

Goed aangekomen

'El puercoespín mimoso' (5 en slot)

HET AANHALIG STEKELVARKEN

- Vanochtend -- zegt de hoogleraar -- gaan we een oefening in zoölogie doen. Jullie weten dat de taal van alledag veel gezegden, staande uitdrukkingen, gemeenplaatsen et cetera kent waaraan namen van dieren te pas komen. Bijvoorbeeld: ogen als een lynx, wespentaille en massa’s andere. Wel, ik noem jullie nu gegevens, referenties, menselijke gedragingen en jullie moeten er dan de bijbehorende dierkundige vergelijking bij zoeken. OK?
- Ja, professor.
- Daar gaan we dan. Juffrouw Silva. Bij een politicus, die even welgesteld als populistisch is, slaat de stem over, wanneer hij het over de armen der aarde heeft.
- Krokodillentranen.
- Exact. Mijnheer Rodríguez, wat voelt u, wanneer u op de televisie sommige bloedige kloppartijen van studenten ziet?
- Daar krijg ik kippenvel van.
- Goed. Mijnheer Méndez. De nieuwe minister van Economische Zaken onderzoekt de toestand van het land en schrikt danig van de hoeveelheid werk dat hem te wachten staat.
- Het is geen kattenpis.
- Bijvoorbeeld. Eens kijken… Juffrouw Ortega. Ik neem aan dat er niemand is die uw broertje ‘s ochtends wakker krijgt.
- Dat klopt. Hij slaapt als een os.
- Dat was een makkelijke, hè? Mijnheer Duarte. Iedereen weet dat A. een onbeduidend ambtenaartje is, eentje van de grote hoop, en toch heeft hij een Mercedes Benz gekocht.
- Dat is duidelijk: men noemt geen koe bont of er is een vlekje aan.
- Niet slecht. Nu u, mijnheer Risso. Aan de grens heb je altijd brave lui die kleine artikelen smokkelen: transistorradiootjes, parfums, horloges, dat soort spul.
- Hamstergedrag.
- Correct. Juffrouw Undurraga. Een parlementslid wordt beledigd, waarbij zelfs de naam van zijn moeder valt, maar hij verliest geen moment zijn kalmte
- Vissenbloed. Of ook wel: zo koel als een kikker.
- Allebei goed. Mijnheer Arosa. Auita, de Marokkaanse atleet op de middellange afstand, probeert een nieuw wereldrecord te vestigen.
- Hij loopt als een hert.
- Mijnheer Sienra. Zeker iemand verneemt dat zijn belangrijkste schuldeiser is bezweken aan een hartstilstand en barst uit in schaterlachen.
- Hij lacht als een hyena.
- Zeer goed. Juffrouw López, u neemt me toch niet kwalijk dat ik u stoor bij uw kruiswoordraadsel?
- O pardon, professor.
- Stel: een gangster overvalt op één en dezelfde dag twee banken, gaat naar huis en zoekt toevlucht in de liefde en de liefkozingen van zijn jonge echtgenote.
- Dat is moeilijk, professor. Eens kijken… Het aanhalig stekelvarken! Wat denkt u daar van?
- Ik moet bekennen dat ik dat niet op mijn lijstje had staan, juffrouw López, maar dat is niet gek, dat is helemaal niet gek. Waarschijnlijk gaat het nog ooit deel uitmaken van de spreektaal. Ik leg het morgen nog voor aan het Genootschap voor Taalkunde. Als twijfelgeval, begrijpt u?
- Misschien bedoelde u: om te zien of een koe een haas kan vangen.
- Ja, dat ook; dat ook. Gaat u maar verder met uw kruiswoordpuzzel.
- Beste dank, professor. Maar denkt u vooral niet dat het van mij struisvogelpolitiek is.
- Touché.
　

'El puercoespín mimoso' (4)

Twee weken geleden viel mijn oog op mijn Spaanse studieboeken van destijds. Even voelde ik mij als keizerin Victoria: 'Wij vinden het niet leuk.' Ik had volijverig aan mijn cursussen gewerkt, zonder mankeren mijn thema's en vertalingen gemaakt en zelfs, in de weinige ogenblikken dat ik op een sterk ego kon bogen, enkele mijns inziens schrandere vragen gesteld. En nu... jaren had ik er niets meer aan gedaan, veel was weggezakt, vooral van de Spaanse vervoegingen, die toch al danig moeilijk zijn, de ganse investering van toen leverde geen fluit op, kapitaalvernietiging dus.
Onmiddellijk sloeg ik weer aan het leren. En lezen. Ik had alleen mijn grammatica en oefenboek, geen bellettrie, maar zoiets is tegenwoordig geen probleem. Van het internet kon ik enkele oude en nieuwe Spaanse klassieken nederladen, antiquariaten hielpen mij via www.boekwinkeltjes nl aan nog een paar juweeltjes en in onze kringloopwinkel kon ik zowaar ook een Spaans boek op de kop tikken (voor welgeteld een halve euro.)
Het betrof 'Despistes y franquezas' van Mario Benedetti uit 1990, twee jaar nadien uitgebracht door de Madrileense uitgever Alfaguara. De naam van de auteur doet niet erg Spaans aan, eerder Italiaans. Dat klopt; zijn ouders zijn vanuit Italië naar Uruguay geëmigreerd. Mario Orlando Hamlet Hardy Brenno Benedetti Farugia (hij leefde van 1920 tot 2009), romancier, dichter, journalist, criticus, is buiten het Spaanse taalgebied niet bijster bekend; daarbinnen echter gevierd als een van de groten. Hij heeft zeer veel geschreven: 10 bundels korte verhalen, 3 toneelstukken, 7 romans, 29 dichtbundels en 12 banden met opstellen. De militaire staatsgreep van 1973 was niet gezond voor zijn linkse sympathieën en zo wachtten hem jaren van ballingschap: Peru, Argentinië, Spanje, Cuba.
'Despistes y franquezas' (de titel betekent zoiets als: misleidende en vrijmoedige teksten) bleek spekje naar mijn bekje, omdat het een keur aan korte tot zeer korte stukken bevat: gedichtjes, verhalen, humoristische schetsen, autobiografische fragmenten, parodieën, graffiti. Naar eigen zeggen heeft hij er vijf jaar aan gewerkt en met meer plezier dan aan een enig ander boek.
Ik heb uit dit werk het grappige schetsje 'El puercoespín mimoso' vertaald en zal mij verstouten dit probeersel binnenkort alhier te publiceren. Wil ik geuren met mijn talenkennnis? Echt niet! Ik noem twee andere redenen: ik ben blij dat ik, door oude vaardigheid op te frissen, weer rechtstreeks toegang heb tot een zo boeiende letterkundige wereld als de Spaanstalige en -- men vergeve mij de afschuwelijke gemeenplaats -- ik voelde mij uitgedaagd, omdat ik een aanzienlijk deel van het onderhavige stukje niet letterlijk kon vertalen, maar er equivalenten voor moest vinden en in zo'n bezigheid schep ik nu eenmaal een kinderlijk genoegen.
(wordt vervolgd)