Gemiddeld één keer per week geef ik me over -- zonder scrupules -- aan een afwijking die hierin bestaat dat ik met een fijne kam door het internet, antiquariaten en onze kringloopwinkel ga op zoek naar onbekende romans. Meer precies: naar romans en korte verhalen van auteurs die ten onrechte in vergetelheid zijn geraakt of onbekende werken van bekende schrijfsters en schrijvers. Wat een rijke oogst is mij in de loop der jaren ten deel gevallen!
In 1903 publiceerde baronesse Elisabeth von Heyking haar roman Briefe, die ihn nicht erreichten. Het was een daverend succes. Nog hetzelfde jaar beleefde het boek 46 drukken en mede dankzij tal van vertalingen werd de schrijfster er een vermogende vrouw door.
Zij was in 1861 te Karelsrust geboren als Elisabeth Freifrau von Flemming. In 1881 trouwde zij met de econoom professor Stephan Ganz von Putnim. De twee moeten wel in een trance hebben gehandeld, want zij pasten absoluut niet bij elkaar. Hij was een geheide stofjas en zij een jonge vrouw van 19 0f 20 lentes die ook de prettige kanten van het Dasein wilde ontdekken. Al na twee jaar ging zij terug naar haar moeder en liet zij haar Herr Gemahl weten dat zij wilde scheiden. Waarop hij zich een kogel door de kop joeg. (Wegens de schande verspreidde zijn adellijke familie de leugen dat hij was gevallen in een duel).
De jonge weduwe trouwde reeds het jaar daarop met de Pruisische diplomaat Edmund baron von Heyking. In zijn milieu gold dit als een mesalliance; zijn echtgenote was immers een vrouw die ooit in opspraak was geraakt. Hij kreeg daarom gedurende een kleine twintig jaar geen post in de Heimat, maar moest zijn brood op veilige afstand daarvan verdienen. Zo woonde het echtpaar in Peking, Valparaíso, Cairo, New York, Calcutta en Mexico.
In 1908 erfde de baronesse van een kinderloze neef het slot Crossen in het oosten van Thüringen; zij ontwikkelde er zich tot het middelpunt van een letterkundige salon. In 1915 stierf haar man, in 1917 sneuvelden hun twee zonen in Vlaanderen, zelf overleed zij in 1925. Haar erfgenaam verkocht de meubels en de zeer kostbare Chinese tapijten en liet het slot vervallen. Het dak rotte weg, waardoor belangrijke muurschilderingen verloren gingen, en de kapel, waar Elisabeth von Heyking haar laatste rustplaats had gevonden, stortte in. Een rijke bierbrouwer verwierf Crossen bij een gedwongen verkoop en restaureerde het. Thans behoort het toe aan twee Ierse investeerders.
Briefe, die ihn nicht erreichten bestaat helemaal uit brieven. Ze worden geschreven door een vrouw wier man in een Duits gekkenhuis is gestorven en die in China een nieuwe liefde in de persoon van een diplomaat heeft gevonden. Zij reist hem vooruit naar Amerika, hij zoekt in het binnenland nog even naar oude handschriften, maar dan breekt de zogenaamde Bokser-opstand, de bloedige strijd van Chinese nationalisten tegen de vreemdelingen in hun rijk, uit. Zij ontvangt geen post van hem, maar blijft hem ijverig schrijven, uiteraard met de dag ongeruster. Uiteindelijk krijgt zij bericht dat hij in een berende vesting de heldendood is gestorven. In een nawoord van haar zuster vernemen we dat Elisabeth in Amerika is overleden en dat haar brieven haar man in China nimmer hebben bereikt.
Ik heb de roman met smaak gelezen. Het is niet alleen een mooie liefdesgeschiedenis, de schrijfster boeit ook door haar puntige opmerkingen over de uitwassen van het kolonialisme, de analyses van de Chinese en Amerikaanse samenlevingen en de portretten van haar kennissen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten